PLC HMI SCADA

HMI Sistemler Nedir?

 Teknolojinin ilerlemesi ile otomasyon sektörü daha çok değer kazanmakta ve teknolojiye yetişmek adına daha fazla yenilik üretmeye çalışmaktadır. HMI Sistemler de bu üretim aşamalarının temelidir. Açılımı “Human-Machine Interface” olarak bilinen HMI terimi, “İnsan-Makine Arayüzü” anlamına gelen, “dokunmatik panel”, “touch panel”, “operatör panel” gibi isimler ile "Endüstriyel Otomasyon" sektörünün gözdesi olmuştur. Sektörde en çok, PLC (Programmable Logic controller, Programlanabilir Kontrol Cihazı) sistemler kullanılarak gerçekleştirilmiş otomasyon sistemi ile kullanıcı arasında etkileşim sağlayan ünite olarak bilinmektedir. Kısaca sektörün geleceği, HMI teknolojisinin elinde diyebiliriz.

HMI, kullanıcının makine ve üretim tesisleri ile iletişim kurmasına olanak sağlayan bir cihaz veya yazılım bütünü olarak da adlandırılabilir. Peki bunları nasıl yapıyor? Erişilebilir bir bilgi içerisinde karmaşık olan verileri çevirerek, operatör üretim sürecini kontrol etmektedir. Temel görevini daha açık bir şekilde ifade edecek olursak; operatörden aldığı emirleri otomasyon sistemine iletir, otomasyon sisteminden aldığı proses verilerini de ekranında görüntüler. Otomasyon sisteminin ölçeğine göre veriler birkaç sayfada gösterilebileceği gibi, onlarca ana ve alt sayfadan oluşan karmaşık bir yapı da görülebilir. HMI, bütün bu olayları gerçekleştirebilecek donanıma sahiptir.

Geçmişten Geleceğe HMI Sistemleri

HMI Sistemleri insanlık ile nasıl buluştu sorusunun cevabı için çok uzaklara gitmemize gerek yok. 2000'li yılların popüler teknolojisi haline gelen bu sistem, bir buton ile geliştirildi. Kendisine ışık eklendi ve hemen ardından ışıklı butonlar geldi. Elektronik paneller içeren kablolu cihazların ortaya çıkması ile daha da gelişti. Kişisel bilgisayarların ve yazılım programlarının da çıkış zamanı gelince bir kaç yıl içerisinde, İnsan-Makine Arayüzleri dünyasında büyük bir çığır açıldı. Bu sistemler sınırsız bir potansiyele sahiptir. Peki bu sınırsız potansiyel ile neler yapılabilir?

En önemli iki aşamasından biri olan yazılım. Daha önceden opsiyon varsayılan araçların (dokunmatik ekran veya renkli ekran vb.), bugün ileri seviyede standartlaştırmaya dahil edildiğine şahit olmaktayız. Şirketler yazılım ve SCADA açısından rekabet etme durumuna gelmişlerdir. Yeni fiziksel teknolojiler ile yapılan üretimler, teknolojik cihazlar ile ortak kullanım eğilimini ortaya çıkarmaktadır. Bu son nesil HMI’ların gözdesi haline gelmiştir. Bu sayede, HMI ürünlerinin, insanların akıllı telefonlar ve tabletleri ile benzer platformlar üzerinde kolay kullanımlı ve kullanıcı dostu olmasını sağlanmaktadır.

HMI Sistemleri'ni genel bir kavram olarak ele aldık. Sistemi oluşturan temel araçlar ise HMI Paneller. Bu paneller içeriğinde neleri barındırıyor? Temelde, HMI cihazı görselleştirme ve uygulama kontrolünü sağlar. Böylece I/O, SoftPLC CoDeSys’de ki veya EtherCAT ve (embedded “gömülü” sistemler daha tercih edilir). HMI Paneller üzerinde bir işletim sistemi çalıştıran mikrobilgisayarlar olarak geliştirilmiştir. Genel olarak işletim sistemleri kullanıcıya kapalıdır ve kendilerine özel editörler yardımı ile programlanırlar. Bununla birlikte endüstriyel bilgisayar olarak da anılan Windows, Linux vb. işletim sistemine sahip güçlü sistemler de kullanılabilmektedir. Panel ve PLC arasındaki haberleşme için RS232, RS485 veya Ethernet bağlantısı kullanılabilmektedir. Her marka kendi ürünlerinde bir veya daha fazla sayıda bağlantı türünü desteklemektedir. Genellikle HMI paneller farklı markalara ait PLC’ler ile de haberleşebilirler. Bu işlem için cihaz üretici tarafından belirtildiği şekilde konfigüre edilmelidir.

Endüstriyel Otomasyon sektöründe standart 4.3” ekranlıdan gelişmiş geniş ekran 15,6 inç ekranlı cihazlardan farklı modelde HMI bulunmaktadır. Bu sayede, herkes istediği ve ihtiyacı olan çözüme ulaşabilmektedir. Sonuç olarak, HMI sistemin daha duyarlı ve kullanıcı dostu olduğu ve daha verimli ve maliyet-fayda unsurlu bir araç olduğu açık bir şekilde ifade edilebilir.

Yazımızın sonunda HMI Sistemleri'ni, işlevlerini, özelliklerini, günümüzdeki popülerliğini, geleceğe sağlam adımlar ile yürüdüğünü ve yenilikleri ile kullanıldığı sektörlerin temeli olmayı sürdüreceğini öğrenmiş olduk. HMI geliştirilebilir bir teknoloji, bizlerde yeniliklerini sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz.